Bu yazımda Karadeniz’i Türk-İslâm yurdu haline getiren, Çepni Türkleri hakkında kısa da olsa bir yazı kaleme alacağım. Giresun’da yaşayan hemşehrilerimizin büyük bir kısmının atası olan Çepni Türkleri, Karadeniz’i Türkleştiren Oğuz boylarından biridir. Yazıyı kaleme alırken bu konudaki bilgilerimizi tazelememizi, aynı zamanda bu konu hakkında bilgisi olmayan hemşehrilerimizi bilgilendirmiş olmayı amaçlamaktayım.
Çepniler, Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan Divanü Lügati’t-Türk kitabının yanı sıra, 14. Yüzyılda İlhanlı devletinin veziri Reşideddin başkanlığında yazılan, Dünya tarihi Camül tevarihinde Oğuz Boylarından bahsedilirken Çepnilerden 17. sırada söz edilmiştir.
Çepni Türkleri göç ettiği diğer vilayetler Sinop, Ordu, Trabzon’dur. Bu vilayetlere yerleşip beylikler kurmuşlardır. Trabzon Rum İmparatorluğu tarihçisi Panaratosa göre 1260 ile 1280 yılları arasında, Çepnilerle savaşan Trabzon Rum İmparatoru Giorgi 1280 yılında Türklere esir düşmüştür. Çepnilerin savaşçı bir Türk boyu olduğunu büyüklerimizden dinlemişizdir. Trabzon Rum imparatoru Çepnilerin bu karakterinden yaka silkmiş olmalı ki çözüm olarak tarih okumalarında rastladığımız büyük beyliklerin veya devletlerin aralarında sulh yapmak için başvurduğu yöntemlerden birini çözüm yolu olarak görmüş.”Trabzon Rum imparatoru, Türklerden kurtulmak için Eski Rum imparatoru Basil’in kızı Teodora (1332-1340) yıllarında Hacı emir beyle evlendirmiştir.” Hacı emir Ordu vilayetin de yaşayan Çepni Türlerinin kurduğu beyliğin beyidir. Akrabalık ilişkisi kurma çabaları Trabzon Rum İmparatorluğunun yıkılmasını geciktirse de imparatorluğunun yıkılmasını önleyemeyeceği 1461’de Fatih Sultan Mehmet’in Rum imparatorluğu ile girdiği ve Rum imparatorluğunun yıkıldığı savaş da anlaşılacaktır. Bu savaş esnasın da akrabalık ilişkisi kurduğu beyliklerden yardım istese de beylikler tarafsız kalmayı tercih etmişlerdir.
Rumlar yıkılan devletlerini tekrar diriltme amaçlarının zihinlerinde olduğunu fark edeceğimiz yıllar ise ülkenin en zor dönemleri olan Milli mücadele yıllarıdır. Devletin bu zor yıllarında Pontus Rum devletini kurma hayallerine kapılmışlardır. Bu amaç uğruna çeteler kurup halka zulüm etmişlerdir. 5 haziran 1919 da Pontuscu Rumların Giresun’daki Rum mektebine astıkları Pontus bayrağını Osman ağa indirmiş , yerine Türk bayrağını asmıştır. Osman ağa Rum çetelerine karşı başarılı bir mücadele verip amaçlarına ulaşmalarını engellemiştir. İtilaf devletlerinin gücünü de arkasına alan Rum çeteleri Topal Osman ve uşaklarını hesaba katmamanın bedelini ağır ödemişlerdir. Bu vesileyle beraber Osman Ağa ve silah arkadaşlarını rahmetle anmış olalım.
Yazının orjinalini okumak için: Çepni Türkleri ve Doğu Karadeniz’deki hakimiyetleri
Bu bir Giresun Blog içeriğidir.