İnternette karşılaşıp merakla incelediğim ve Osmanlı’da Giresun’un ilçe ve köy isimlerinin yer aldığı belgeleri inceleme sonucunda edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum. Belgelerin tam olarak tarihini bilemiyorum ancak harf inkılabının 1 Kasım 1928 tarihinde ilan edildiği düşünüldüğünde bu belgelerin en az 86 yıllık olduğu söylenebilir.(Daha da fazla olabilir) Belgeler Osmanlıca yazılmış olsa da karşılıkları latin alfabesiyle de yer almaktadır.(Fransızca olabilir) Ben de latin alfabesi karşılıklarına göre isimlerini çıkarmaya çalıştım. İncelediğim belgelerde dikkatimi çeken en önemli nokta ise, bazı ilçe ve köyle isimlerinin hatta köy mahallelerinin bile adlarının günümüze kadar neredeyse hiç değişmemiş olması.
Bilgisayarla Osmanlıca yazamadığım için yalnızca latin alfabesi karşılıkları ile şimdiki isimlerini yazacağım. Giresun’un ilçelerinde yer alan köy isimleri ile merkezde yer alan birçok köy isimlerini bilemediğim için sadece bana çağrışım yapıp bulabildiğim isimleri buradan paylaşacağım. Ancak bu belgelere ulaşıp kendi köyünüzün isimlerini sizler de araştırabilirsiniz.
İlçeler:
- Kirésson = Hepimiz şu anda bunu gördüğümüzde Giresun olduğunu fark etmişizdir. Burada değinilmesi gereken husus ise ilimizin adının kirazdan ya da Kerasus isminden geldiği tezini doğrular nitelikte olması.
- Bolandjak = Bulancak; neredeyse değişikliğe uğramamış gibi görünüyor.
- Pir aziz (ayrı olarak yazılmış) = Piraziz; hiçbir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelmiş ve hala kullanılmaya devam ediyor. Ayrıca ilimiz efsanelerin de anlatılan Aziz Pir hikâyesini destekler nitelikte olması da ayrı bir değer katıyor.
- Déréli = Dereli; hiçbir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelmiş ve hala kullanılmaya devam ediyor.
- Quéchab = Keşap; her ne kadar çok değişik gibi görünse de latin alfabesi Osmanlı’da kullanılmadığından tahminim Fransızca yazımı bu ama okunuşu yine bildiğimiz gibi.
- Yavouz Quémal = Yavuzkemal; eskiden ilçeler arasında yer almasına rağmen şu anda Dereli ilçemize bağlı belde konumundadır.
- Tiré-bouli = Tirebolu; yazımı farklı gelse de değişikliğe uğramamış gibi görünüyor.
- Isbié = Espiye; bence yerel ağızda söylenişi eski yazılışı gibi “isbiye”. Bu da aslında Osmanlı kültürünün hala devam ettiği gösterir.
Köy ve Mahalleler:
Burada affınıza sığınarak önceliği kendi köyüme ve mahalleme vermek istiyorum. Daha sonrasında ise hiçbir sıralama düzeni olmadan bulabildiğim isimleri yazacağım.
- Bartcha = Barça Köyü; merkezin en kalabalık köylerinden biri olan köyümün ismi de neredeyse hiç değişikliğe uğramamış gibi.
- Kisil élma = Kızılalma (Kızılelma); Barça Köyü’nün bir mahallesidir ve isim olarak değişikliğe uğramadığı görülmektedir.
- Kach dibi =Kaşdibi Köyü; Espiye ilçemize bağlı bir köy.
- Sari yakoub = Sarıyakup Köyü; Dereli ilçemize bağlı bir köy.
- Ak sou = Aksu; köy var mı bilmiyorum ama aksu denildiğinde tüm Dereli yolu akla gelmektedir.
- Duz keuy = Düzköy; Keşap ilçemize bağlı denize girmek için en çok tercih edilen mevkilerden biri.
- Sarvan = Sarvan Köyü; yazım olarak bile herhangi bir değişikliğe uğramamış.
- Couch caya = Koç Kayası; yanılmıyorsam Kümbet yaylasına yakın bir noktada yer alan hatta kayak merkezi haline getirilmeye çalışılan bir mevki.
- Caya bachi = Kayabaşı Köyü; Keşap ilçemize bağlı bir köy.
- Yivdindjik = Yivdincik Köyü; Keşap ilçemize bağlı bir köy ve eski yazılışı arasında çok fark yok.
- Eguri anbar = Eğri Anbar; Dereli ilçemize bağlı bir köy ve yazımında fazla değişiklik yok.
- Armoud Duzi = Armut Düzü; Keşap ilçemize bağlı bir köy.
- Anbar Alan = Ambaralan; Merkeze bağlı bir köy.
- Sel deguirméni = Sel Değirmeni Mahallesi; il merkezindeki mahallelerden biri.
- Caba keuy = Kabaköy; Merkeze bağlı bir köy.
- Urpére = Ülper Köyü; Merkeze bağlı en büyük köylerden biri.
- Tchandir = Çandır Köyü; Adı ile anılan karşılama havası olan merkeze bağlı bir köy.
- Yagmourdja = Yağmurca Köyü; Dereli ilçemize bağlı bir köy.
- Erique limani = Eriklimanı Köyü; Merkeze bağlı köylerden biri ve belediye otobüslerinin son durağı.
- Qumbeté = Kümbet Yaylası
Görülen o ki Giresun il, ilçe, köy ve mahallelerine ait isimler Osmanlı’dan günümüze kadar çok fazla değişikliğe uğramadan gelmiştir. Bu da ilimizin ne kadar köklü ve eski bir yerleşim olduğunu gözler önüne sermektedir.
Saygılarımla…
Belgelere ulaşabileceğiniz web adresi: http://www.facebook.com/media/set/?set=oa.10150594980380739